Zwangerschapsgerelateerde bekkenpijn
Zwangerschapsgerelateerde bekkenpijn (ZBP) is een vaak voorkomend symptoombeeld waar ongeveer vijftig procent van de zwangere vrouwen last van heeft en zowel fysiek als mentaal/emotioneel belastend is. Tijdens de zwangerschap versoepelen de ligamenten en kapsels van de bekkengewrichten (beide SI-gewrichten en symfyse pubis) onder hormonale invloed. Deze functionele versoepeling maakt indaling en bevalling beter mogelijk. Wanneer ligamenten bij houdingsverandering of langdurige lichaamshoudingen te ver worden gerekt, ontstaat bekkenpijn. De pijn kan variëren van licht tot heel ernstig/invaliderend en kan wisselen over de dag of over een periode. De pijn kan ook wisselen van lokalisatie. Wanneer omdraaien in bed of lighoudingen pijnlijk zijn, wordt ook de nachtrust verstoord. Hoewel de prognose in het algemeen erg goed is, kan dit multifactoriële pijnsyndroom ook na de bevalling en soms zelfs vele jaren later voor beperkingen zorgen. Recent onderzoek (Elden, 2016) laat zien dat 10 % van de onderzochte populatie (N=371) zelfs 11 jaar na de bevalling nog klachten heeft. Chronisch geworden ZBP kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid/welbevinden van de patiënt en algemeen in socio-economische zin.
Er zijn 16 schalen die in onderzoek naar ZBP worden gebruikt om de aandoening te kunnen meten.
De ernst van de symptomen kan goed worden gemeten door vijf eenvoudige vragen (OCI-Overall Complaints Index, Röst et al, 2004):
- Hoe lang kunt u zitten zonder pijn?
- Hoe lang kunt u staan zonder pijn?
- Hoe lang kunt u lopen zonder pijn?
- Hoe lang kunt u liggen zonder pijn?
- Is het pijnlijk of moeilijk om om te draaien in bed?
Moeilijkheden in dagelijkse activiteiten kunnen beoordeeld worden met de Pregnancy Mobility Index, de Pelvic Girdle Questionnaire, helaas zijn deze ziektespecifieke vragenlijsten nog niet in het Nederlands beschikbaar/gevalideerd. Daarom worden in Nederland vaak de vertalingen van de Quebec Back Pain and Dysfunction Scale (QBPDS), Roland Disability Scale en de Oswestry Disability Scale gehanteerd. Ook de VAS-score voor pijn en de PSK (Patient Specifieke Klachten) worden veel gebruikt om de klachten in kaart te brengen. U vindt de vragenlijsten op websites als Meetinstrumenten in de zorg.
ZBPI, Nederlandse vragenlijst voor Bekkenpijn tijdens en na de zwangerschap
In 2016 is een nieuwe nederlandstalige vragenlijst ZBPI (Zwangerschaps-gerelateerde Bekkenpijn Index, in het Engels Overall Complaints Index for Pelvic Girdle Pain (OCI-PGP)) ontwikkeld, gevalideerd en in 2017 als afstudeerthesis van Cecile Röst bij de Universiteit van Amsterdam, Evidence Based Practice in Healthcare, gepubliceerd. De ZBPI is een hoogwaardig meetinstrument dat volledig aan alle eisen van klinimetrie voldoet en niet alleen geschikt is voor de intake en dossiervolging/afsluiting, maar bij uitstek ook geschikt voor wetenschappelijk onderzoek dankzij de korte tijd van invullen en de goede betrouwbaarheid en validiteit.
Wilt u de ZBPI al gebruiken of bestuderen? U vindt hier de PDF’s die u nodig hebt:
ZBPI eigenschappen meetinstrument
OCI-PGP Dutch validated version (ZBPI)
Aanbevolen klinische testen zijn :
PPPP (Posterior Pelvic Pain Provocation)
ASLR (Active Straight Leg Raise)
Patrick Sign (aangepast 4-teken met de enkel op de knie, ruglig)
Weerstand tegen abductie/adductie heupen (meetbaar met behulp van dynamometer)
Patiënten reageren erg goed op Rost Therapy. De therapie is zo bekend en wijdverspreid geraakt door het enthousiasme waarmee behandelde vrouwen andere vrouwen naar de therapie hebben verwezen. De goede respons op therapie wordt ook door fysio- en oefentherapeuten aan elkaar doorverteld. Zonder reclame bestaat de opleiding van Cecile Röst al bijna 20 jaar en de therapeutenstroom naar de cursus blijft onverminderd groot. Op deze manier zijn internationaal al vele honderden therapeuten nageschoold.
De patiënten krijgen snel hun dagelijkse bewegingsmogelijkheden terug als ze de houdingen en bewegingen gaan toepassen die we adviseren in het boek en de app. Deze zijn in meerdere talen beschikbaar. Als deze adviezen nog niet mogelijk zijn door teveel pijn bij uitvoering, is het belangrijk dat eerst een therapeut wordt ingeschakeld. De adressen van nageschoolde therapeuten staan op deze website. De therapeut vermindert verhoogde spierspanning van vooral bekkenbodemspieren en adductoren, Piriformis en zorgt voor een herstelde balans, waardoor motorplanning weer mogelijk is. In de regel zijn er in de zwangerschap drie of vier zittingen therapie nodig, bij ernstige klachten soms wat frequenter. Indien na de bevalling hinderlijke klachten aanwezig zijn, is een combinatie met manuele therapie, groepstherapie en eventueel dryneedling een gebruikelijke combinatie. Tegelijkertijd worden sporten weer opgebouwd, zodat de vrouw met een minimum aan medische begeleiding recidiverende klachten kan voorkomen. Bij voorkeur wordt niet lang gewacht met het inzetten van de therapie, dat spaart veel frustratie en ook veel zittingen met therapie uit. Vorm- en krachtsluiting van de SI-gewrichten zijn de belangrijkste basisprincipes achter de therapie.
Er is een klein aantal vrouwen dat langer of vaker therapie nodig heeft. Dit laatste komt met name voor bij comorbiditeit (RA, schildklierproblemen, eerdere grote trauma’s, Ehlers Danlos Syndroom, fibromyalgie, postnatale depressie, rouwverwerkingsproblemen, misbruikt in verleden, …). Onze therapeuten zijn alert op comorbiditeiten en complexe patiënten en zullen veelal samenwerking zoeken met gespecialiseerde zorgverleners op het benodigde terrein.
ZBP is ruim onderzocht en wekelijks verschijnen nieuwe publicaties van studies over klinimetrie, pathologie, etiologie en prognose. Rost Therapy is aktief betrokken in klinisch onderzoek en zal de onderzoekspagina van deze website regelmatig updaten: research
We hebben een onderzoekspublicatie database opgezet voor het plaatsen van nieuwswaardige artikelen omtrent bekkenpijn rondom de zwangerschap. Alle publicaties vind u in onze database.
Online theoriedelen
Bekkenpijn tijdens en na de zwangerschap
Dry needling bij bekkenpijn en posturale disfuncties
Manuele technieken bij bekkenpijn en posturale disfuncties
Coccygodynie (stuitpijn)